Terapia mowy i zaburzenia w chorobie Parkinsona

Zaburzenia mowy i terapia w chorobie Parkinsona

Objawami, które często towarzyszą chorobie Parkinsona są zaburzenia mowy. Mowa staje się powolna i cicha. Mięśnie twarzy tężeją, przez co staje się ona  niczym maska, utrudniając tym samym komunikację werbalną i niewerbalną z otoczeniem. Ponadto pojawiają się zaburzenia przełykania ( dysfagia) i zaburzenia oddychania., dlatego podczas terapii logopedycznej kładzie się duży nacisk na ćwiczenia oddechowe ( wydłużenie fazy wydechu).

Celem terapii logopedycznej jest również poprawa fonacji oraz prawidłowego toru oddechowego. Każde ćwiczenia należy rozpocząć od ćwiczeń wstępnych – oddechowych, by potem przejść do ćwiczeń artykulacyjnych obejmujących  wargi, język, policzki i podniebienie miękkie i fonacyjnych.

Przykładowa rozgrzewka ( różne warianty -wdech i wydech nosem, lub wdech i wydech ustami lub wdech ustami i wydech nosem lub wdech nosem, wydech ustami):

• Wykonanie wdechu trwającego około 5 sekund, z następującym potem zatrzymaniem powietrza na około 3 sekundy, zakończone długim i spokojnym wydechem
• Wykonanie długiego i głębokiego wdechu, z następującym potem przerywanym wydechem ( można wymawiać ha-ha-ha lub ho-ho-ho lub hi-hi-hi itp.)
• Wykonanie wdechu z oporem własnych rąk, przyłożonych na wysokości: *górnej części klatki piersiowej, * dolnej części klatki piersiowej, * przeponie
• Wykonanie kilku oddechów, z następującym potem głębokim oddechem z zatrzymaniem powietrza na około 5-10 sekund
• Wykonanie wdechu w jednoczesnym wzniesieniem ramion, z następującym wydechem z jednoczesnym opuszczeniem ramion
• Nadmuchiwanie zgniecionej butelki lub balonu poprzedzone głębokim wdechem
• Wydmuchiwanie powietrza poprzez słomkę do szklanki z wodą, wywołując „bulgotanie” wody w szklance.
• Oddychanie z książką umieszczoną na brzuchu – wdech wykonywany nosem prowadzi do uniesienia książki, a wydech do obniżenia

Oto przykłady ćwiczeń, które można wykonywać samodzielnie w domu:

• Wymawianie przed lustrem samogłosek a, e,  o, u, i, y – w sposób „ teatralny” – hiper dokładny
• Zakładanie górnej wargi na dolną i odwrotnie
• Nabieranie powietrza w policzki i robienie tzw. Chomików przy zamkniętych ustach
• Robienie tzw. dzióbka
• Cmokanie
• Szeroki uśmiech
• Przelewanie odrobiny wody z policzka do policzka
• Wysuwanie maksymalne języka i chowanie
• Oblizywanie ust dookoła
• Przesuwanie języka od jednego do drugiego kącika ust
• Marszczenie czoła
• Unoszenie brwi, robienie zdziwionej miny
• Nucenie na jednym wydechu samogłosek a, e, o, u, i, y
• Powtarzanie wyrazów dwusylabowych na jednym wydechu  ( ma-ma, ta-ta, bu-da, ko-tek akka-  okko -ekke itp.)
• Wykrzykiwanie krótkich okrzyków – Och! Ach! Ech! Uff! Łał! itd.
• Głośne czytanie ( książki, gazety) – można nagrywać, by potem odsłuchać
• Złożenie rąk w trąbkę przy ustach i wykrzykiwanie ciągu kilku słów z podziałem na sylaby – np. PRO-SZĘ-PA-NI, PRO-SZĘ -PA-NA,   LU-BIĘ-ZU-PĘ -O-GÓR-KO-WĄ itp.
• Dmuchanie w rurkę zanurzoną w szklance z wodą
• Przesuwanie wydechem ( raz ustami, raz nosem)  piórka lub skrawka papieru
• Głośny śmiech ha-ha-ha-ha, ho-ho-ho
• ziewanie teatralne przy szeroko otwartych ustach
• kaszlenie z językiem wysuniętym na zewnątrz jamy ustnej
• płukanie gardła
• zasysanie przez słomkę kawałka papieru i przenoszenie w inne miejsce
• picie gęstego kisielu przez słomkę
• naśladowanie językiem warkotu silnika
• naśladowanie językiem jazdy konnej